Bitcoin Nedir? Ne İşe Yarar?

Günümüzde finansal dünyanın merkezi olmayan devrimi olarak kabul edilen Bitcoin, birçok insan için sadece bir dijital para birimi değildir. Büyük bir topluluk için aynı zamanda felsefe ve teknolojik bir devrim niteliğindedir. Peki, Bitcoin nedir?

Bitcoin, temel olarak bir aracı kurum ve banka gibi üçüncü parti hizmetlere ihtiyaç duyulmadan alınıp satılabilen ve transferi sağlanabilen dijital bir para birimidir. BTC şeklinde kısaltılır ve ฿ sembolü ile gösterilir. Blok zinciri olarak bilinen bir dağıtık defter üzerinde çalışır.

“Bitcoin Nedir?” sorusu kısaca özetlediğimize göre, şimdi bu teknolojiyi inceleyebilir, özelliklerine değinebilir ve detaylarına göz atabiliriz. Dünyayı kasıp kavuran bu girişime gelin yakından bakalım.

Bitcoin Kime Ait?

Bitcoin, Satoshi Nakamoto takma adlı bir kişi veya grup tarafından oluşturulmuştur. “Bitcoin ne zaman çıktı?” diye bakıldığında ise takvim 2018 yılını işaret eder. Satoshi Nakamoto, Bitcoin’in ilk whitepaper’ını yayımladı ve bir yıl sonra da ilk Bitcoin yazılımını piyasaya sürdü. “Bitcoin Nedir?” sorusuna verilebilecek birçok yanıt olmasına rağmen, bu kripto para biriminin kurucusu olan Satoshi Nakamoto’nun kimliği hâlâ belirsizdir. Gizli kalmayı tercih ettiği için de kendisi ortaya çıkmadığı sürece bu bilgi gizli kalacak gibi görünür.

Satoshi Nakamoto’nun ortaya çıkardığı ve geliştirdiği bu kripto para dünya genelinde aktif olarak kullanılır ve bugün birçok insan tarafından benimsenir.

Bitcoin’in Özellikleri Nelerdir?

Bitcoin’in benzersiz yapısını ve bu kadar popüler olmasını sağlayan en önemli özellikleri aşağıda yer alır.

• Dijital Olma: Bitcoin tamamen dijital bir varlıktır ve fiziksel bir karşılığı yoktur.

• Merkezi Olmama: Bitcoin’in ortaya çıktığı ilk andan beri temel ilkelerinden biri merkezi formda olmaması olmuştur. Hiçbir kurum veya kişiye bağlı olmadan, kullanan her kişinin dâhil olduğu bir ağ olarak tasarlanmıştır. Bu, kontrolün tek bir kuruluşta olmaması anlamına gelir ve Bitcoin ağının dağıtık doğasını sağlar.

• Şeffaf: Bitcoin işlemlerinin tümü blok zinciri üzerinden sağlanır. Cüzdan açıkça kullanıldıysa dikkatli incelemeler sonucu hesap bakiyesine ulaşılabilir ancak hesabın kullanıcı bilgilerine ulaşılamamaktadır.

• Hızlı: Bitcoin’in mevcut düzene göre en yenilikçi yapılarından biri olan peer to peer (Eşler Arası) aktarımı sayesinde Bitcoin içerisindeki işlemler çok hızlı tamamlanır. Dolayısıyla para transfer işlemleri dünyanın herhangi bir yerine dakikalar içerisinde gerçekleşebilir. Ağ yoğunluğu transfer süresi üzerindeki temel etkenlerdendir. 

• Değiştirilemez: Bitcoin ağında veriler birden fazla yerde tutulduğu için, tek bir ağın hasar görmesi veya siber saldırıya uğramasıyla bilgiler kaybolmaz. Bu sayede veriler veya yapılan işlemler değiştirilemez. Örneğin: Bir adrese gönderilen Bitcoin, karşı tarafın geri göndermeye rıza göstermesi haricinde geri alınamaz.

• Sınırlı Arz: Bitcoin’in toplam arzı 21 milyonla sınırlıdır. Bu, enflasyon riskini azaltır ve Bitcoin’in değerini korumaya yardımcı olabilir.

• Güvenlikli: Bitcoin’in dağıtık yapısı sayesinde internet kullanarak ağa erişebilen her kişi ya da her bilgisayar bir merkez gibidir. Bitcoin işlemleri, karmaşık matematiksel algoritmalara başvurularak güvence altına alınır. Bu, işlemlerin neredeyse tamamen güvenli ve değiştirilemez olduğu anlamına gelir. Herhangi bir siber saldırının başarılı olması için tüm sistemin en az %51’inin kontrol altına alınması gerekir.

• İşlem Ücreti: Gerçekleşen işlemlerin şeffaf olması ve dağıtık yapısı nedeniyle Bitcoin, peer to peer yani kişiden kişiye değer, veri vs. aktarımının yapılmasını mümkün kılar. Böylelikle işlem ücretleri de cüzi bir miktarda gerçekleşir. Tabii ağdaki yoğunluğa bağlı olarak işlem ücretleri de değişkenlik gösterebilir.

Bitcoin Çalışma Mantığı Nedir?

Bitcoin çalışma mantığının arkasında, birçok kişinin katılımıyla dağıtık bir ağ üzerinde işlemesi vardır. Bitcoin’in nasıl çalıştığını anlamak, “Bitcoin nedir?” sorununu anlamak kadar önemlidir. İşleyişi, ‘blok zinciri’ olarak adlandırılan bir defterin kayıt sistemine dayanır. Bu mantık aşağıdaki gibi birkaç başlık altında bir araya getirilebilir.

• Bloklar ve Blok Zinciri: Bitcoin işlemleri, blok olarak isimlendirilen veri gruplarına toplanır. Bloklar, matematiksel olarak karmaşıkları çözülerek Bitcoin madenciliği olarak tanımlanan süreçle oluşturulur. Bu bloklar ardışık olarak birbirine bağlanır ve blok zinciri meydana getirilir.

• Madencilik ve Güvenlik: Madenciler, işlem bloklarını oluştururken bir karmaşıklık yarışı içindedirler. Blok oluşturma işlemi için çözülen karmaşıklık, ağdaki işlem güvenliği için bir kontrol mekanizması oluşturur. Madenciler, işlemleri onaylayarak ve blokları zincire ekleyerek ağın güvenliğini sağlarlar.

• Dağıtık Ağ ve Onaylama: Bitcoin ağı, dünya üzerinde yer alan binlerce bilgisayardan oluşur. Her katılımcı, blok zincirinin bir kopyasını tutar ve yeni işlemleri onaylama sürecine dahil olur. Böylelikle merkezi bir otoriteye ihtiyaç duymadan işlemler doğrulanır ve güvenli bir şekilde meydana gelir.

• Kriptografi: Bitcoin işlemleri, kriptografik algoritmalara başvurularak şifrelenir ve doğrulanır. Her kullanıcının bir cüzdanı vardır ve bu cüzdanlarla yapılan işlemler, özel ve genel anahtarlar aracılığıyla imzalanır ve doğrulanır. Bu şekilde, işlemlerin güvenliği ve doğruluğu sağlanır.

Bitcoin Nasıl Kazanılır?

Bitcoin kazanımı sağlamanın çeşitli yöntemleri bulunur. Bunların başında yatırım aracı olarak kullanılması gelir.

Kripto para alım satım platformları üzerinden Bitcoin alım satım işlemleri yapılabilir. Her karlı işlemde, sahip olunan Bitcoin miktarı artacaktır. Bu “Bitcoin nasıl kazanılır?” sorusuna ilk verilecek yanıtlardan bir tanesidir.

Bitcoin itibari paralar gibi alışverişler de ödeme aracı olarak kullanılabilir. Ürün veya hizmet satışlarında ödemeler Bitcoin üzerinden talep edilebilir. Talep edilen Bitcoinler blok zincir üzerinden hızlı bir şekilde sahip olunan cüzdana transfer edilerek Bitcoin kazanılabilir.

Başka bir yöntem ise Bitcoin madenciliği yapılmasıdır. Hemen aşağıdaki “Bitcoin nasıl üretilir?” başlığında bahsettiğimiz süreçlerin uygulanması sonunda Bitcoin kazanılabilir.

Bitcoin Nasıl Üretilir, Bitcoin Madenciliği Nedir?

Bitcoin üretimi herhangi bir merkeze bağlı değildir. Böyle düşünüldüğünde de itibari paralar gibi darphanede basılma gibi bir durum söz konusu olmaz. BTC üretimi madencilik sistemi ile yapılır. Peki, Bitcoin madenciliği nedir?

Bitcoinler dağıtılmış sistem üzerindeki işlem gücü kullanılarak kazılır. Bitcoin üreten, yani kazan kişilere madenci denilir. Madencilik yapılabilmesi için güçlü bilgisayar sistemlerine ihtiyaç duyulmaktadır. Bunun nedeni normal bir insanın yapamayacağı matematiksel soruların çözülmesinden geçer. Madenciler oluşturdukları bloklar sonucunda ödül alırlar. Madenciler tarafından alınan ödüllerin piyasaya sürülmesiyle Bitcoin arzı sağlanmış olur. Bu süreç, işlem güvenliğini sağlamak ve yeni Bitcoinlerin dolaşıma girmesini düzenlemek için önemlidir.

Bitcoin madenciliği, Bitcoin ağının işletilmesi için gerekli olan işlemlerin gerçekleştirilmesi ve onaylanması sürecidir. Bitcoin madencisi; işlemleri onaylamak, blokların oluşturulması ve blok zincirini güncelleme sürecinde rol alır.

Her bir Bitcoin işlemi, ağ üzerinde birçok farklı düğüm tarafından onaylanması gereken bir işlemdir ve bu işlemler, madenciler tarafından yapılan bir matematiksel problemi çözerek onaylanır. Madenci, doğru cevabı bulan ilk kişi olarak ödüllendirilir ve bu ödül, yeni oluşan bloklar için belirli bir miktar BTC olarak verilir.

Bu süreç, Bitcoin ağının güvenli şekilde işlemesini sağlar ve ağdaki tüm işlemlerin tamamen saydam ve anlaşılabilir hâle getirilmesini mümkün kılar. Aynı zamanda Bitcoin mining olarak tanımlanan Bitcoin madenciliği, ayrıca Bitcoin fiyatlarına ve piyasadaki arz-talep dengesine de etki edebilir.

Bitcoin madenciliği, zamanla daha da zorlaşan bir süreç hâlini almıştır ve giderek daha fazla iş gücü ve enerji gerektirmektedir. Bu nedenle, bugün Bitcoin madenciliği genellikle profesyonel madenciler tarafından yapılmaktadır ve evde madencilik yapmak çok zordur veya mümkün değildir. Bitcoin madenciliği yapmak için gerekli maliyetler ve riskler dikkate alınmalıdır.

Bitcoin madenciliği, özetle aşağıdaki adımları kapsar.

1. İşlem Doğrulama: Madenciler, Bitcoin ağında gerçekleşen işlemleri doğrular. Her işlem, blok zincirine eklenmek üzere bir blok oluşturulur.
2. Blok Oluşturma: Madenciler, doğruladıkları işlemleri bir araya getirerek yeni bir blok oluştururlar. Bu bloğa, blok zincirine eklenmek üzere işlenmemiş işlemler eklenir.
3. Karmaşıklık Problemini Çözme: Madenciler, oluşturulan bloğa bir karmaşıklık problemini çözmek için çalışırlar. Bu problemin çözülmesi, Proof of Work (İş Kanıtı) olarak adlandırılan bir süreçtir ve madencilerin enerji ve hesaplama gücü harcamalarını gerektirir.
4. Bloğun Onaylanması: Bir madenci, karmaşıklık problemi çözüldüğünde, oluşturulan bloğu ağa yayınlar. Diğer madenciler bu bloğu doğrular ve blok zincirine eklerler.
5. Ödül Alma: Blok zincirine yeni bir blok eklediğinde, madenci bir ödül alır. Şu anda her blok için verilen ödül, ‘blok ödülü’ olarak bilinen bir miktar BTC’dir. Bitcoin ödülleri Bitcoin halving denilen bir gelişme sonucunda her dört bir yılda olacak şekilde yarıya indirilir. Bu ödüller şu an için blok başına 6,25 BTC’dir. 2024 yılında ise 3,125 BTC’ye düşecektir.

Bu süreç, Bitcoin’in dağıtık doğasını korur ve ağın güvenliğini sağlar.

Bitcoin Neye Göre Değer Kazanır?

BTC’nin değer kazanması bazı zamanlarda bir faktöre bağlıyken, bazı zamanlarda ise birkaç faktörün birleşmesine bağlıdır. Bu faktörlerden bazıları aşağıdaki gibidir.

• Arz ve Talep: Bitcoin’in arzı 21 milyon BTC ilde sınırlandırılmıştır. Artan talep, beraberinde fiyatı da artırabilir. Talep, yatırımcıların, bireylerin ve kurumların Bitcoin’e ne kadar ilgi gösterdiğine göre değişir.

• Benimsenme Oranı: Bitcoin’in hem kullanım alanları hem de benimsenme oranı, değerine etki eder. Özellikle büyük şirketlerin, ödeme sistemlerinin ve finansal kurumların Bitcoin’i kabul etmeye başlaması, onun değerini yükseltmeye müsaittir.

• Regülasyonlar ve Hükümet Politikaları: Hükümetlerin ve düzenleyici kurumların Bitcoin’e nasıl yaklaştığı önemlidir. Olumlu bir ortam, yatırımcıların güvenini artırabilir ve bu da fiyatı pozitif olarak destekleyebilir.

• Medya ve Kamu Algısı: Bitcoin hakkındaki medyaya yansıyan olumlu haberler, kamudaki pozitif algı, fiyatı olumlu yönde etkileyebilir. Tam zıttı şekilde olan gelişmeler ise fiyat düşüşlerine zemin hazırlayabilir.

• Teknolojik İlerleme ve Güvenlik: Bitcoin’in protokolünün ve altyapısının güvenliği, kullanılabilirliği ve ölçeklenebilirliği gibi faktörler, yatırımcıların güvenini perçinleyebilir ve dolayısıyla değerini olumlu yönde etkileyebilir.

• Alternatif Yatırım Araçları: Diğer finansal varlık sınıflarının göstereceği performans, Bitcoin’in değerine etki edebilir. Örneğin güvenli liman olarak görülen yatırım araçlarında yaşanabilecek bir düşüş, Bitcoin’in gördüğü talebi artırabilir.

Bu faktörlerin kombinasyonu, Bitcoin’in değerini belirler. Bu nedenle de fiyatı değişkenlik gösterebilir.

Bitcoin Boğa Sezonu Nedir?

Bitcoin boğa sezonu, genellikle kayda değer şekilde BTC fiyatının arttığı ve ekseriyetle piyasanın yükseliş eğiliminde olduğu bir dönemi ifade eder. Boğa sezonu, yatırımcıların çoğu zaman Bitcoin’e olan talebinin arttığı zaman dilimleridir.

Bu dönemlerde, birden fazla faktör bir araya gelerek fiyat artışına vesile olabilir. Bunlar arasında kurumsal yatırımcıların Bitcoin’e duyduğu ilginin yükselmesi, büyük şirketlerin ve finansal kuruluşların Bitcoin’e yatırım gerçekleştirmesi, Bitcoin’in medyada yer alması, merkez bankalarının genişleyici para politikaları ve genel ekonomik belirsizlikler gibi etkenler bulunabilir.

Boğa sezonları, genellikle yatırımcılara kazançlı fırsatlar sunabilir. Yine de piyasanın doğası gereği riskler içerir. Bu dönemlerde ani fiyat dalgalanmaları ve düzeltmeler meydana gelebilir. Bu nedenle yatırımcılar dikkatli olmalı ve yatırımlarını uygun bir şekilde yönetmelidirler.

Bitcoin Ayı Sezonu Nedir?

Bitcoin ayı sezonu, Bitcoin fiyatının belirli bir dönemde düşme eğilimi gösterdiği zaman dilimini ifade eder.

Bu dönemde, Bitcoin yatırımcıları panik yapabilir ve fiyatlar düştükçe satış yapabilir. Bu satışlar, fiyatlı daha da düşürür ve döngü devam eder. Bu zamana kadar bu dönemin geçici olduğu görülmüş olup, piyasanın tekrar toparlandığına çok kez şahit olunmuştur.

Ayı sezonu dönemlerinde, Bitcoin yatırımcıları genellikle uzun vadeli yatırım stratejilerine sahip olsalar da dikkatli olmalı ve fiyatların geçici olarak düşebileceğini unutmamalıdır. Ayrıca, ayı sezonu döneminde yatırım yapmayı düşünenler, piyasalar hakkında daha fazla bilgi sahibi olmalı ve riskleri iyi anlamalıdır.

Bitcoin Yıllara Göre Fiyatı

BTC fiyatı yıllara göre oldukça değişkenlik gösterir. En başından bu zamana kadar büyük yükselişler yaşadığı gibi, büyük düşüşler de yaşamıştır. Bugüne kadar genel görüntüsüne bakıldığında ise belli aralıklarla yeni rekorlar kırarak yükseliş eylemini devam ettirmesidir. Hemen aşağıdaki tablodan Bitcoin’in yıllar içerisinde gösterdiği performansı özet olarak inceleyebilirsiniz.

Bitcoin Türkiye’de İlk Çıktığında Ne Kadardı?

Bitcoin’in ilk çıktığı dönemde fiyatı oldukça düşüktü. 2009’un başlarında, Bitcoin henüz çok az kullanıcının ve ilginin olduğu bir dönemdeydi ve fiyatı neredeyse sıfırdı. İlk gerçek döviz kuruna ulaşması birkaç ay sürdü.

2010 yılında BTC fiyatı, birkaç sent ile birkaç dolar arasında dalgalanıyordu. Ancak, bu dönemde Bitcoin’in gerçek bir değeri henüz belirlenmiş değildi ve fiyatı oldukça volatildi. Türkiye’de Bitcoin’in ilk çıktığı tarihlerde ise fiyatı küresel borsalardaki fiyat hareketlerine paralel olarak belirleniyordu. Türkiye’deki ilk gerçekleştirilen Bitcoin satın alım işlemi 0,13 adet ile tamamlandı. O zaman 1 Bitcoin 183 TL’ye karşılık geliyordu.

Bitcoin Hesabı Nasıl Açılır?

Bitcoin hesabının diğer bir adı da Bitcoin adresi olarak bilinir. Hatta yaygın olarak kullanılan tabir de budur. Bitcoin hesap açma işlemi için birden fazla yolu vardır. En kolay yollarından bir tanesi ise ICRYPEX gibi kripto para borsalarını kullanmaktır. Kripto para borsaları sayesinde Bitcoin adresi oluşturulabilir, bu adres üzerinden transfer ve alım-satım işlemi yapılabilir.

Kripto para borsaları haricinde bu işlemi sağlamak için kripto para cüzdanı kullanılabilir. Sıcak cüzdanlar uygulama olarak akıllı telefonlara kurulabileceği gibi, web tarayıcısı üzerinden de kullanılabilir. BTC hesabı fiziksel olarak kullanılmak istenildiğinde ise donanım cüzdanlar tercih edilebilir. USB formatında olan bu donanımlar ‘soğuk cüzdan’ olarak da bilinmektedir. Soğuk cüzdan olarak anılmasının nedeni çevrimdışı olarak hizmet vermesidir.

Tüm bu seçeneklerden değerlendirilerek Bitcoin hesabı açma işlemi yapılabilir.

Bitcoin Nasıl Satın Alınır?

“Bitcoin nedir?” diye merak edenlerin en çok araştırdıklarından biri de bu başlıktır. Peki, Bitcoin nasıl alınır? Bunun en kolay yollarından bir tanesi bir kripto para borsasına üye olmaktır. Bitcoin değerinin belirlenmesi arz-talep dengesi ile sağlanır. Bu arz-talep dengesi kripto para borsaları sayesinde oluşur.

Bitcoin Nereden Satın Alınır?

Bitcoin satın almak için önceIikle ICRYPEX üyelik kaydı oluşturulduktan sonra anlaşmalı olunan bankalar üzerinden ICRYPEX’teki kullanıcı hesabına para gönderimi yapılabilir. Sonrasında ise Bitcoin al sat işlemlerine başlanabilir.

Bitcoin Nerede Tutulur?

Bitcoin tutmak veya saklamak için yatırımcıların tercih edebileceği birkaç yöntem vardır. Bu yöntemler aşağıdaki gibidir.

• Merkezi kripto para borsaları
• Dijital cüzdanlar. Diğer adıyla sıcak cüzdan olarak da bilinir.
• Fiziksel cüzdanlar. Diğer adıyla soğuk cüzdan olarak bilinir.

Her tür cüzdanın kendine özgü avantajları ve güvenlik özellikleri vardır. Bu nedenle tercih yapılmadan önce ihtiyaçlar ve güvenlik gereksinimleri değerlendirilmelidir.