ETF ne demek? Borsa yatırım fonları yani ETF’ler, yatırımcıların varlığın kendisini satın alma riski olmadan belli bir pazara girmelerine izin veren yatırım enstrümanlarıdır. Ayrıca Borsa Yatırım Fonu (BYF) olarak bilinirken dünyada Exchange Traded Funds yani kısaltılışı ETF olarak bilinmektedir. ETF sistemleri arbitraj mekanizması ile çalışarak hisse senedi veya tahvil gibi varlıkları tutarak oluşan sapmaları varlıkların net değerine yakın tutmak için tasarlanmıştır.
Kripto paraların altında yatan Blockchain teknolojisini çevreleyen küresel algının oluşumu, yakın zamanda piyasaya sürülen borsa yatırım fonları (ETF) yoluyla yatırım ve trade için yeni yollar açıyor.
ABD düzenleyicileri, bitcoinlere dayalı ETF’leri reddetmiş olsalar da, temeldeki teknolojiye dayanan ETF’lerin piyasaya sürülmesinin önünü açan Blockchain bazlı ETF’lerin piyasaya sürülmesini onayladılar.
ETF’lerin Çalışma Mantığı
Bir ETF veya yatırım fonu ikili avantaj sunmaktadır. Yatırım fonu, birden fazla ürüne para yayarak çeşitliliği artırır ve işlemlerde gerçek zamanlı alım satım fırsatları sunar. Bu tür Blockchain ETF’leri, bir endeksin performansının temelini alır ve ona göre değerlenir.
Temel Dizin ve Metodoloji
Bir ETF’in çalışmasının arkasındaki temel endeksi ve metodolojiyi bir örnekle inceleyelim.
BLCN ETF, Reality Shares Nasdaq Blockchain Ekonomi Endeksi adlı özel olarak tasarlanmış bir endeksin performansını izlemeyen ve bu şekilde yönetilen bir ETF’dir. Bu endeks, Blockchain teknolojisinin ve ilgili işletmelerin araştırma, geliştirme, destek veya kullanımında yer alan şirketlerden oluşmaktadır.
Endeks metodolojisi, her bir potansiyel şirket hissesine bu endekse dahil olmak için uygun aday olabilecek bir Blockchain puanı belirler. Bu puan, şirketin işinin Blockchain ekosistemine, Blockchain ürün olgunluğuna ve ilişkili ekonomik etkisine, araştırma ve geliştirme faaliyetlerine, şirket sonuçlarına ve yeniliklere yapılan yatırım ve harcamalara nasıl katkıda bulunduğuna dair çeşitli faktörlere dayanmaktadır.
Bu faktör temelli metodoloji, bir Blockchain şirketinin ve işletmesinin potansiyelinin gerçekçi ekonomik karlar, yenilenmiş iş olanakları ve operasyonel yetkinlik için daha yüksek doğrulukla ölçülmesini sağlar. En iyi Blockchain puanlarına sahip 50 ile 100 şirket bu endekse girmeye hak kazanır ve aynı hisseler BLCN ETF’lerinde çoğaltılır. Endeks her altı ayda bir yeniden dengelenir ve ona göre de fiyatlanır.
Kripto Para ETF’si Nedir?
Herhangi bir kripto paranın ETF’si kripto para birimlerinin değerindeki değişkenliklerini inceleyip, takip eden mekanizmalardır. Kripto para ETF’leri özünde geleneksel bir ETF gibi çalışır ve işlem görür. Kripto paranın ETF’sinin çalışabilmesi için, ETF’yi borsada listeye koyan şirketin temel olarak alınan kripto paraya borsasında sahip olması gerekmektedir. Bunun işlemin sonucu olarak yatırımcılar borsada işlemde olan hakları için bir hisse satın alırlar. ETF’nin burada yatırımcıya kazancı ise blok zincirde gelişen bu kripto varlıklarda daha az yatırım riski sunmaya çalışır. Blok zincir teknolojisine veya bu teknolojinin yarattığı varlıklara yatırım yapılan bazı durumlarda, blok zincirin ETF’sini satın almak gerekir. Bu durumda yatırımcı, kripto para teknolojisinin birimlerinin temelindeki blok zincir teknolojisinin hisselerini temsil eden ETF’ler ile etkileşimde olur.
Bitcoin ETF Ne Demek?
Bitcoin ETF’si, ellerinde Bitcoin bulunduran borsalar veya şirketler tarafından yönetilebilir. Bitcoin fiyatı, arka fonda tutulan Bitcoin değerine sabitlenir. Şirket ya da borsalar, ETF’Yİ geleneksel bir borsada yayımlar ve yatırımcılar listelenen Bitcoin ETF’sinin ticaretini hisse senetleri gibi gerçekleştirir. Ayrıca Bitcoin ETF’leri, yatırımcılar yeni fırsatlar sunar.
Ancak bir Bitcoin ETF’si ile diğer ETF’ler arasında bazı önemli farklılıklar vardır.
İlk önemli farklılık olarak S&P 500’ü izleyen bazı ETF’ler, hisse senetlerini temsil eder. Böylece ETF’deki herhangi bir şirketin hissedarlarına ödediği ödemelerden bir ücret alınır. Örneğin, Tesla bir ödemesini ödediğinde ve Tesla’yı içeren bir ETF’de hisseniz olduğunda, siz de bir ödeme alırsınız. Buradaki fark Bitcoin’nin S&P 500 gibi bir merkezi olmamasıdır. Bitcoin merkezi olmayan bir yapıya sahiptir, bu nedenle Tesla ETF’sinde ortaya çıkan bu durum Bitcoin ETF’sinde oluşmaz.
İkinci önemli farklılık ise ETF’lerde olduğu gibi, ETF’yi sunan şirkete belirli bir miktarda ücret ödemeniz gereklidir. Ancak bir Bitcoin ETF’sinde, ödediğiniz ücretlerin bir kısmı, ETF’nin ana yapısını oluşturan Bitcoin’in satın alınması ve saklanması için harcanan miktardır.
ETF Riski Nedir?
Belli bir temaya dayalı yatırım olan Blockchain ETF’leri, düşük performans, uyumsuzluk veya Blockchain ekosisteminin başarısızlığı gibi doğal riskler taşımaktadır. Blockchain sistemleri için artan bir kabul seviyesi olsa da, bu konsept hala yeni bir aşamadadır ve genel ekosistemin gelişimine, Blockchain ağının güvenilirliği ve kararlılığına, yapılandırılmasına ve başarılı bir şekilde benimsenmesine bağlıdır.
Blockchain ETF’leri, ortak yatırımcıların Blockchain sektöründen yararlanmaları için yeni bir ufuk açmıştır. Blockchain teknolojisine inanan insanlar uzun vadede seçtikleri ETF’e yatırım yapabilirken, kısa vadeli veya gün içi trade fırsatları arayanlar da aktif olarak bir hisse senedi gibi işlem yapabiliyorlar.
Blockchain teknolojisiyle ilgili daha fazla bilgi için “Blockchain Teknolojisinin Evrimi” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.
Spot Bitcoin ETF Nedir?
Spot Bitcoin ETF, genellikle fiziksel olarak Bitcoin’i destekleyen ve geleneksel borsalarda işlem gören yatırım fonu olarak tasarlanmış bir finansal üründür. Bu tür bir ETF’nin temel amacı, yatırımcılara Bitcoin’in fiyat hareketlerine dayalı olarak portföy getirisi elde etme imkanı sunmaktır.
Yani, yatırımcılar bu ETF aracılığıyla Bitcoin’e yatırım yapabilirler. Spot Bitcoin ETF’si, geleneksel borsalarda işlem yapmaya alışmış kullanıcıların Bitcoin’e yatırım yapmasını kolaylaştırır. Böylece yatırımcılar herhangi bir kripto para borsasını veya dijital varlık cüzdanını kullanmak zorunda olmadan Bitcoin satın alabilirler.
Spot Bitcoin ETF’sinin Bitcoin vadeli işlem ETF’sinden en büyük farklı gerçek Bitcoin ile desteklenmesidir. Bitcoin Vadeli ETF’ler ise Bitcoin türevleri tarafından desteklenir. Spot Bitcoin ETF’lerinin değeri Bitcoin’in günlük piyasa fiyatlarına (spot fiyatına) göre belirlenirken, Bitcoin Vadeli işlem ETF’leri Bitcoin’in gelecekteki fiyat hareketlerine dayalı vadeli işlemler veya diğer yatırım stratejilerini içerir.
ETF Onayı Ne Demek?
“ETF ne demek?” sorusunu, ‘birçok farklı varlığı içeren ve borsada hisse senedi gibi alınıp satılabilen bir yatırım fonu’ olarak cevaplamıştık.
ETF onayı nedir?’ diye bakıldığında ise, bir yatırım fonunun borsada işlem görebilen bir fon olması için yetkilendirilmesi veya onaylanması anlamına geldiği görülür. Ancak, bir ETF’nin borsada işlem görebilmesi için belirli bir düzenleyici süreçten geçmesi ve borsa tarafından onaylanması gerekebilir.
ETF onayı almak, genellikle finansal düzenleyici kuruluşlar ve borsa operatörleri tarafından belirli standartlara ve kurallara uygun olduğunun doğrulandığı anlamına gelir. Bu süreç, fonun portföy yapısı, performans yönetimi, likidite sağlama yeteneği ve diğer önemli faktörlerin gözden geçirilmesini içerir.
Bu onay, yatırımcılara güvenilirlik ve şeffaflık sağlar, çünkü ETF’ler genellikle borsada diğer yatırımcılardan satın alınabilir veya onlara satılabilir. Yatırımcılar, belirli bir endeks, sektör veya varlık sınıfına dayalı bir yatırım yapmak istediklerinde, onaylı bir ETF kullanabilirler.
Bitcoin ETF Onaylandı mı?
‘Bitcoin ETF Onaylandı mı?’ diye bakıldığında bu soruya net olarak “Evet” cevabı verilir. Dünyanın ilk onaylanan Bitcoin EFT’si Kanada’daki Purpose Investment şirketine ait olan Purpose Bitcoin ETF’dir.
ABD’nin onaylanan ilk Bitcoin ETF’si ise ProShares şirketinin BITO ismini taşıyan vadeli Bitcoin ETF’sidir. 2021 yılında onaylanan bu ETF, Chicago Ticaret Borsası (CME) üzerinden işleme başlamıştı.
10 Ocak 2024 tarihinde büyük ses getiren toplu bir spot ETF onaylaması oldu.
· Bitwise
· Grayscale
· Hashdex
· BlackRock
· Valkyrie
· BZX
· Invesco
· VanEck
· WisdomTree
· Fidelity
· Franklin Templeton
olmak üzere toplam 11 şirketin spot Bitcoin ETF’si, SEC (U.S. Securities and Exchange Commission) yani Amerika Birleşik Devletleri Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu tarafından onaylandı.
ETF’ler Nereden Alınır?
Genel olarak bakıldığında ETF satın almak isteyen yatırımcılar bu işlemi bankalar veya diğer yetkili aracı kurumlar üzerinden gerçekleştirebilirler. Bitcoin EFT’lerinin alım satımı ise aracı firmalar tarafından gerçekleştirilir. Bitcoin ETF’si almak isteyen kullanıcılar bu kapsamda hizmet veren aracılık firmaları uygulamaları üzerinden bu işlemi gerçekleştirebilirler.
Türkiye’den Bitcoin ETF Alınabilir mi?
Türkiye’de hali hazırda birçok yatırım fonu bankalar ve aracı kurumlar üzerinden alınıp satılabilse de Bitcoin ETF’leri için bu şu an mümkün değildir.
